M2 H1 Lezen: onderwerp, deelonderwerp en hoofdgedachte

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 2

GIDS NEDERLANDS

INFORMATIE VOOR LESSEN NEDERLANDS

DOELEN

- je kunt het onderwerp in een tekst vinden (herhaling); 

- je kunt aan de bron van een tekst zien waar deze vandaan komt en wie het heeft geschreven;

- je weet wat deelonderwerpen zijn, hoe je deze in een tekst kunt vinden en ik kan ze benoemen;

- je weet wat de hoofdgedachte van een tekst is en kunt de hoofdgedachte van een tekst vinden.

onderwerp, deelonderwerp en hoofdgedachte

Weet je nog?
Wat is oriënterend lezen?

1. Bekijk de tekst en lees de eerste alinea
2. Lees de eerste en laatste zin van de alinea's
3. Bekijk de tekst en zoek de info die je nodig hebt
4. Lees de tekst helemaal en nauwkeurig

Weet je nog?
Wat is globaal lezen?

1. Bekijk de tekst en lees de eerste alinea
2. Lees de eerste en laatste zin van de alinea's
3. Bekijk de tekst en zoek de info die je nodig hebt
4. Lees de tekst helemaal en nauwkeurig

Weet je nog?
Wat is precies lezen?

1. Bekijk de tekst en lees de eerste alinea
2. Lees de eerste en laatste zin van de alinea's
3. Bekijk de tekst en zoek de info die je nodig hebt
4. Lees de tekst helemaal en nauwkeurig

Weet je nog?
Met welke vraag vind je het onderwerp
in een tekst?

Weet je nog?
Wat bekijk en lees je als je een tekst oriënterend leest?

ONDERWERP

Een tekst of een verhaal gaat ergens over.

Dit noem je het onderwerp van een tekst.

Lees de tekst eerst oriënterend 

en stel dan de vraag: 

Waarover gaat de hele tekst?

DEELONDERWERPEN

In een tekst kunnen verschillende dingen over een onderwerp gezegd worden.

Deze kleinere aspecten van het onderwerp zijn deelonderwerpen.

Meestal wordt er in één alinea één deelonderwerp behandeld.

DEELONDERWERPEN

Als je heel snel wilt weten wat de deelonderwerpen in een tekst zijn, dan lees je een tekst globaal.

Bij globaal lezen lees je alleen de eerste en de laatste zin van elke alinea.

Wat zou een deelonderwerp kunnen zijn in een tekst over voetbal?

1. De verzorging van een konijn
2. Het tenue
3. Kruidentuin
4. Koffiebonen

Wat zou een deelonderwerp kunnen zijn in een tekst over school?

1. De dierenwinkel
2. De geschiedenis van voetbal
3. Pauzes in de aula
4. Zakgeld

Wat zou een deelonderwerp kunnen zijn in een tekst over politiek?

1. Gezelschapsspellen
2. Verkiezingen
3. Vakantiereizen
4. De woestijn

HOOFDGEDACHTE van een tekst

- het belangrijkste van een tekst kan 

in één zin samengevat worden:

de hoofdgedachte

HOE VIND JE DE HOOFDGEDACHTE?

De hoofdgedachte staat MEESTAL in de inleiding of het slot (dus niet altijd!)

Je vindt de hoofdgedachte door de tekst precies te lezen (je leest de tekst goed van de eerste zin tot en met de laatste zin).

Een hoofdgedachte is

1. het onderwerp
2. de titel
3. het belangrijkste in 1 zin

Een goede tekst bestaat uit 

drie delen

- een inleiding

- het middenstuk (kern)

- een slot

INLEIDING

- vertelt op een interessante en boeiende manier wat het onderwerp van een tekst is

MIDDENSTUK (KERN)

- bestaat vaak uit meerdere alinea's

- vertelt in elke alinea iets nieuws over het onderwerp

- elke alinea kan een tussenkopje hebben

SLOT

- dit is de afronding van de tekst

- hierin staat de conclusie, de hoofdgedachte of een samenvatting met de belangrijkste zaken op een rij

Hoe lees je een tekst globaal?

1. Je leest de hele tekst
2. Je leest alleen de titel
3. Je leest de eerste en laatste zinnen van alinea's
4. Je bekijkt alleen de plaatjes

Hoe is een goede tekst opgebouwd?

1. Inleiding en middenstuk
2. Inleiding, middenstuk en slot
3. Middenstuk en slot
4. Inleiding en slot

Wat vind je in het middenstuk van de tekst?

1. de inleiding
2. de mening van de schrijver
3. de conclusie
4. de deelonderwerpen

Wat is een deelonderwerp?

1. een onderwerp van een hoofdstuk
2. een aspect van het onderwerp
3. een aspect van het slot
4. een onderwerp van de eerste alinea

Waar in de alinea staat de belangrijkste zin?

1. In het midden
2. Meestal aan het begin, soms aan het einde
3. Altijd aan het einde
4. Die kan overal staan

GELEERD?

- je kunt het onderwerp in een tekst vinden (herhaling); 

- je kunt aan de bron van een tekst zien waar deze vandaan komt en wie het heeft geschreven;

- je weet wat deelonderwerpen zijn, hoe je deze in een tekst kunt vinden en ik kan ze benoemen;

- je weet wat de hoofdgedachte van een tekst is en kunt de hoofdgedachte van een tekst vinden.

onderwerp, deelonderwerp en hoofdgedachte

Wat wist je al?

Is er iets wat je nog niet zo goed snapt?
Zo ja, schrijf dit op.

GIDS NEDERLANDS

INFORMATIE VOOR LESSEN NEDERLANDS